profil

Husytyzm na ziemiach polskich

poleca 97% 30 głosów

Husytyzm był ruchem społeczno-religijnym, który ogarnął na początku XV wieku Czechy, a także niektóre kraje ościenne. Ideologiem husytyzmu był rektor Uniwersytetu Praskiego, Jan Hus. Spalenie Jana Husa (1412) oraz konflikty społeczno-narodowe w Czechach doprowadziły do wybuchu tzw. wojen husyckich (1419-1434).

Husytyzm miał swych zwolenników także na ziemiach polskich, głównie wśród ubogiej i średniej szlachty. W 1412 roku Jan Hus pisał do Władysława Jagiełły, chcąc pozyskać go dla swej nauki. Husytyzm miał również zwolenników wśród wykładowców Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W 1420 Czesi po detronizacji króla Zygmunta Luksemburskiego ofiarowali koronę Czech Władysławowi Jagielle. Czesi ponowili swą propozycję w 1421 roku. Na skutek oporu możnych polskich sam Jagiełło korony nie przyjął, ale oddał ją Witoldowi. Ten w 1422 wysłał do Czech swego namiestnika Zygmunta Korybutowicza. W Polsce jednak zwycięstwo odniosło stronnictwo antyhusyckie. Władysław Jagiełło odwołał Zygmunta Korybutowicza z Czech, a w 1424 roku wydał niezwykle ostry w tonie antyhuscyki edykt wieluński. Jego postanowienia nie były jednak przestrzegane zbyt surowo, a Jagiełło utrzymywał kontakty z husytami, podobnie otoczenie króla. W 1433 wojska polskie i husyckie wspólnie wzięły udział w walce z Krzyżakami.

W 1437 roku po śmierci Zygmunta Luksemburga Czesi ofiarowali tron Władysławowi III Warneńczykowi.

Możni polscy przyjęli koronę dla brata Władysława – Kazimierza, który jednak po klęsce zbrojnej wyprawy mającej osadzić go na tronie czeskim zrezygnował z niego.

W 1439 roku szlachta polska zawiązała konfederację, na której czele stanął Spytek z Melsztyna. Konfederacja wzięła pod opiekę zwolenników husytyzmu. Klęska wojsk konfederackich w bitwie pod Grotnikami (1439), w której zginął m.in. Spytek z Melsztyna, była równocześnie klęską husytyzmu w Polsce. W połowie XV wieku husytyzm w Polsce zanikł.

tabor Husytów spalenie Hussa
Miniatura tabor Husytów                                   Miniatura spalenie Hussa

Warto pamiętać

Jednym z najbardziej gorliwych zwolenników Jana Husa w Polsce był profesor uniwersytetu w Krakowie Andrzej Gałka. W 1449 roku został on oskarżony o herezję i osadzony w klasztorze w Mogile, z którego jednak zbiegł. Po swej ucieczce udał się do księcia opolskiego Bolesława V, który otaczał husytów opieką, a następnie odbył podróże do Wielkopolski i Czech.

Pojęcia

husytyzm – ruch religijno-społeczny rozwijający się w Czechach w XV wieku. Husyci żądali m.in. komunii pod dwiema postaciami, wolnego głoszenia słowa bożego, likwidacji świeckiej władzy i majątków duchowieństwa oraz karania grzechów śmiertelnych przez władze świeckie

Literatura

J. Krzyżaniakowa: Koncyliaryści, heretycy i schizmatycy... Kraków 1989.
E. Maleczyńska: Ruch husycki w Czechach i w Polsce. Warszawa 1959.

Daty

1420 rok - Czesi ofiarowują Władysławowi Jagielle koronę
1424 rok - edykt wieluński
1439 rok - konfederacja Spytka z Melsztyna

Podoba się? Tak Nie
Więcej informacji: