‘mający barwę właściwą śniegowi, mleku’.
Pochodzenie:
Od XIII w.; ogsłow. (czes. bílý, ros. béłyj) < psłow. *bĕlъ ‘biały, jasny’ < pie.*bhē- ‘świecić, błyszczeć’ (również dziś mówimy biały dzień w znaczeniu ‘jasny’),por. stind. bhālam ‘blask’, stislandz. bāl ‘stos (ogień) pogrzebowy’ oraz lit. balas ‘biały’, bálti ‘bieleć’.
Źródło
Chmurka i śrzód biała dnia słońce ludziom zasłoni.
Grzegorz z Żarnowca (ok. 1528-po 1601)
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
95%
18 głosów
białogłowa
‘kobieta’; wyraz popularny zwłaszcza w XVI w.; określenie pochodzi od białej chustki na głowie i zastępowało słowo niewiasta, żona itp.; prawdopodobnie początkowo stosowano go w znaczeniu ‘panna młoda’, której podczas obrzędów weselnych zakładano na głowę białą chustkę; potem nastąpiło rozszerzenie znaczenia: ‘świeżo poślubiona’ > ‘kobieta zamężna’> w ogóle ‘kobieta’; podobnie działo się w in. językach słow., np. ros. dialektyczne bełogołóvka ‘młoda mężatka’; w XV-XVI w. słowo o tym...
poleca
b/d
biel
1. ‘białość’; 2. wtórnie też o przedmiotach białych; 3. stpol. nazwa ‘świeżej, niesolonej słoniny’ (do dziś używane gwarowo); 4. stpol. także ‘biała mąka pszenna’; od XIV lub XV w.
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
poleca
b/d
bieleć
‘stawać się białym’; ogsłow.
poleca
b/d
bielić
‘czynić białym’; od XV w.; ogsłow. (por. czes. bĕliti, ros. belit’, sch.bijèliti) < psłow. *bĕlъ
poleca
82%
11 głosów
bielizna
1. ‘odzież spodnia’; 2. ‘wyroby z tkaniny, zwykle białej, używane do potrzeb domowych’; 3. dawniej ‘biel, białość, coś białego (rzeczy, odzież,strój)’; 4. stpol. również ‘futerko z wiewiórki’ (XIV-XV w.); 5. ‘biel drzewa’(XVI w.); od XIV-XV w.; ogsłow. (por. czes. bĕlizna ‘biały kożuch; białko oka’, ros. belizná ‘biel’), może już psłow. *bĕlizna ‘biel, to co jest białe’ – rzeczownik abstrakcyjny, który wtórnie przyjął znaczenie konkretnego przedmiotu; pierwotnie miał formę bielina ‘ts.’...
poleca
b/d
bielmo
‘plama na rogówce oka’; od XV w.; ogsłow. (por. czes. bĕlmo, ros. bel’mo)< psłow. *bĕlьmo ‘ts.’ < psłow. przymiotnik *bĕlъ ‘biały’ z przyrostkiem*-ьmo
poleca
b/d
bielszy
stopień wyższy
poleca
100%
3 głosy
błoto
‘rozmokła ziemia’; 2. ‘teren grząski, bagno, mokradło, bajoro’; 3. stpol.(do XVI w.) też ‘nieczystości, gnój’; od XIV w.; ogsłow. (por. czes. bláto ‘ts.’, stczes. też ‘brud, kał’, ros. bolóto ‘bagno, trzęsawisko, moczary’) < psłow. *bolto‘bagno, moczar; rozmokła ziemia, błoto’ < urzeczownikowiona postać przymiotnika*boltъ ‘błotnisty’, pokrewne z lit. báltas ‘biały’ oraz łot. balts ‘ts.’ – prawdopodobnie w okresie wspólnoty językowej Bałtosłowian istniał przymiotnik *baltas‘biały’,...
Materiał opracowany przez eksperta