Województwo

Mieszkańcy województwa z mocy prawa tworzą wspólnotę regionalną. Ludzie mieszkający na tym samym terytorium wypracowują uznawane przez ogół wartości i normy postępowania. Obecnie tradycyjne społeczności lokalne (wsie, małe miasteczka) ulegają zmianom w związku z dużą ruchliwością społeczną (np. wyjazdy do pracy, w celu dalszego kształcenia się). Dla ich integracji powołuje się różnego rodzaju instytucje, organizacje i stowarzyszenia. Jedną z nich jest województwo. Uważa się, że połączenie instytucji, jaką jest samorząd terytorialny, ze spontanicznymi i autentycznymi inicjatywami lokalnymi może przynieść właściwe rezultaty.

Obecny kształt podziału administracyjnego Polski na 16 województw ukształtował się w wyniku reformy administracyjnej, likwidującej istniejące wcześniej 49 województw, a także nadającej nowo powstałym inne kompetencje. Województwa tworzą wspólnotę regionalną i są miejscem, gdzie spotykają się dwie struktury władzy: samorządowa i rządowa.

Władza rządowa jest reprezentowana przez wojewodę, który pełni rolę strażnika interesu państwa. Zadaniem wojewody jest nadzór nad całym samorządem terytorialnym i dbanie, by jego działania nie naruszyły obowiązującego prawa i były zgodne z kierunkiem polityki całego państwa. Wojewodę osobiście powołuje premier,a wraz z końcem pracy rządu wojewoda podaje się do dymisji.

Stanowiącym i kontrolnym organem samorządu wojewódzkiego jest sejmik wojewódzki. Sejmik wybierany jest w powszechnych wyborach na kadencję trwającą cztery lata. Praca sejmiku samorządowego odbywa się na sesjach zwoływanych co najmniej raz na kwartał oraz poprzez prace w komisjach. Najważniejsze zadania sejmiku to: stanowienie prawa miejscowego, określanie strategii rozwoju całego województwa, uchwalanie budżetu, wybór i odwoływanie zarządu i marszałka województwa. Organem wykonawczym w województwie jest zarząd oraz stojący na jego czele marszałek. Zadaniem władzy wykonawczej jest: wykonywanie uchwał sejmiku, zarządzanie mieniem województwa, przygotowanie planów strategii województwa. Do wykonania powierzonych zadań służy pomocą administracja wojewódzka.

Obok administracji wojewódzkiej działa także administracja rządowa, których działania koordynuje wojewoda. Administrację rządową tworzą organy administracji ogólnej (zespolonej) i specjalnej (niezespolonej).

Schemat struktury administracji rządowej

Nowe województwa powinny realizować politykę obejmującą swoim zakresem cały region. Zakres zadań całego samorządu wojewódzkiego i wojewody oraz sposoby ich realizacji prezentuje tabela.