Nostalgii i tęsknocie za ojczyzną towarzyszy w utworach romantyków-emigrantów jej idealizacja. Cała narodowa epopeja Pan Tadeusz Adama Mickiewicza to sielankowy obraz Litwy z epoki napoleońskiej. Litwa to piękne krajobrazy, nieprzebrane bogactwo pełnych zwierzyny lasów, urodzajnych pól i łąk, dostatnie, gościnne domy, piękne szlacheckie obyczaje (wspólne posiłki, uczty, polowania, staropolska gościnność, szacunek dla starszych, dawna elegancja i ceremoniały). W domach takich jak Soplicowo pielęgnowana jest patriotyczna tradycja, gra się Mazurka Dąbrowskiego i poloneza, wiesza portret Kościuszki i wyczekuje na kolejnego wodza, który może poprowadzić przeciw zaborcom (Rosji) ku zwycięstwu. Wady szlachty, takie jak zapalczywość, pieniactwo, pycha, skłonność do konfliktów, pokazano raczej żartobliwie – co groźnie się zaczyna (zajazd), szczęśliwie się kończy. Niektóre konflikty mają nawet charakter maskarady (spór Horeszków i Sopliców o stare zamczysko, podsycany umiejętnie przez Gerwazego). Konflikty społeczne są tuszowane – stosunki dworu z zaściankiem układają się dobrze, Zosia i Tadeusz chcą uwłaszczyć chłopów, Żyd Jankiel żyje w przyjaźni z Polakami.
Idealistyczny obraz ojczyzny znajdziemy też u Norwida w Mojej piosnce:
Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba
Podnoszą z ziemi przez uszanowanie
Dla d a r ó w Nieba...
Tęskno mi, Panie...
Do kraju tego, gdzie winą jest dużą
Popsować gniazdo na gruszy bocianie,
Bo wszystkim służą...
Tęskno mi, Panie...
Do kraju tego, gdzie pierwsze ukłony
Są – jak odwieczne Chrystusa wyznanie:
„B ą d ź p o c h w a l o n y!”
(Cyprian Kamil Norwid, Moja piosnka [II])
Polska jawi się jako kraj ludzi szanujących tradycję, pobożnych, życzliwych, szlachetnych i szczerych, którzy mają „t a k z a t a k , n i e z a n i e”. Choć wyrywa się też poecie słowo skargi na samotność i niezrozumienie przez rodaków („Tęskno mi owdzie, gdzie któż o mnie stoi?”). Idealizacja ojczyzny wydaje się świadoma, bo w innych wierszach Norwida czytamy jednak o bezmyślności czytelników (zapewne także polskich), a w Grobie Agamemnona Słowackiego znajdujemy bardzo ostre słowa pod adresem Polski i Polaków („pawiem narodów byłaś i papugą”).