Przysłówkowe – to inna grupa imiesłowów, które oznaczają czynność lub stan, mają właściwości czasowników, ale są nieodmienne (podobnie jak przysłówki), ten rodzaj imiesłowów możemy również podzielić na dwie grupy:
• współczesne – określają one czynność lub stan istniejący jednocześnie (współcześnie) z czynnością opisaną przez czasownik w formie osobowej, tworzymy je od tematu 3 os. l. mnogiej czasu teraźniejszego czasowników niedokonanych za pomocą przyrostka -ąc:
maluj-ąc Artysta, malując obraz, przyglądał mu się z zadowoleniem.
szyj-ąc Alicja, szyjąc letnie spodnie, dokonywała licznych poprawek.
pisz-ąc Pisząc wypracowanie, uczeń często korzystał ze swoich notatek.
malując (gdy malował) – przyglądał się
szyjąc (gdy szyła) – dokonywała
pisząc (gdy pisał) – korzystał
• uprzednie – jak sama nazwa wskazuje, to imiesłowy określające czynność zakończoną, wcześniejszą (uprzednią) niż ta, którą wyraża czasownik w formie osobowej, tego typu konstrukcje informują więc, że coś zostało wykonane i dopiero potem nastąpiła druga czynność, te imiesłowy tworzy się przez dodanie do tematu czasu przeszłego czasowników dokonanych przyrostków:-wszy lub -łszy:
skończy-wszy Skończywszy malowanie, robotnicy uporządkowali pokój.
napisa-wszy Matka, napisawszy list, odłożyła pióro.
wyszed-łszy Wyszedłszy z domu, przypomniał sobie o włączonym telewizorze.
skończywszy (gdy skończyli) – uporządkowali
napisawszy (gdy napisała) – odłożyła
wyszedłszy (gdy wyszedł) – przypomniał sobie
W tworzeniu imiesłowów przysłówkowych uprzednich można wykorzystać dwie końcówki. Ich użycie zależy od tego, na jaką głoskę jest zakończony temat wyrazu.
Jeśli jest to samogłoska, wybierasz zakończenie -wszy.
Jeśli natomiast temat kończy się na spółgłoskę, stosujesz przyrostek-łszy. Dzięki temu unikniesz błędów ortograficznych:
zrobi-wszy zapomnia-wszy
przyszed-łszy zjad-łszy
Choć imiesłowy przysłówkowe są bardzo często stosowane w wypowiedziach, to z ich użyciem związane są liczne pułapki. Ich nieprawidłowe zastosowanie powoduje poważne, czasem zabawne błędy stylistyczne.
W konstrukcjach z imiesłowami przysłówkowymi współczesnymi i uprzednimi, podmiot (wykonawca czynności zarówno tej wyrażonej przez imiesłów, jak i osobową formę czasownika) musi być ten sam.
Jadąc na wakacje, postanowili odwiedzić babcię (oni).
Dyrektor, wysłuchawszy sprawozdania kierownika, wyraził swoje zadowolenie (on).