Adam Asnyk (1838-1897) – poeta i dramatopisarz, znany jednak głównie dzięki wierszom. Pisał pod pseudonimem El...y. Jego twórczość była dość popularna w tamtych czasach, ale już np. Wyspiański nazywa go „wypchanym orłem”. Pisał kunsztownie,stroficznie, ale przez to jego poezja ma dziś wygląd i wydźwięk staroświecki.
Maria Konopnicka (1842-1910) – poetka i nowelistka,pisała pod pseudonimem Jan Sawa. W ówczesnych czasach jej poezja była bardzo popularna, podobnie jak i Obrazki – utwory o tematyce obyczajowej. Pisała wiersze miłosne, patriotyczne, społeczne, jednak najczęściej odwoływała się do tematyki wiejskiej. Autorka Roty, która pełni rolę drugiego hymnu narodowego.
Eliza Orzeszkowa (1841-1910) – od lat 70. XIX w. pisała nowele i opowiadania tak mocno osadzone w realiach tamtych czasów, że są niemalże dokumentem epoki. Szczególnie wysoko cenione są jej powieści realistyczne, a wśród nich Nad Niemnem – najważniejsza powieść tego czasu.
Bolesław Prus (1847-1912) – naprawdę nazywał się Aleksander Głowacki. Pisanie zaczął od Kronik – felietonów, które do dziś należą do najlepszych przykładów gatunku, a dla Prusa były po prostu nauką pisania. Po nich następuje czas nowelistyki, a w końcu pojawia się opis panoramy Warszawy z lat 1878-1879 (Lalka). Napisał też społeczno-obyczajowe Emancypantki i Faraona – powieść historyczną ukazującą mechanizmy władzy na tle historii starożytnego Egiptu.
Henryk Sienkiewicz (1846-1916) – powieściopisarz i publicysta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1905) za całokształt twórczości. Pisał znakomite nowele (niedola chłopów w zderzeniu z dworem, klerem i caratem). Jednak uznanie i pozycję jednego z największych pisarzy polskich przyniosły mu powieści historyczne, które pisał – jak sam mówił– „ku pokrzepieniu serc”.