Po śmierci Mieszka II w 1034 roku władzę w Polsce objął Kazimierz Odnowiciel, pozostający pod opieką matki Rychezy. Szybko został on jednak pozbawiony tronu przez możnych, którzy sami zagarnęli władzę w poszczególnych dzielnicach kraju. Bunt ten wybuchł około 1036 roku.
Kazimierz zbiegł na Węgry, skąd dotarł do swej matki przebywającej w Niemczech. Dzięki pomocy cesarza Henryka II pomiędzy rokiem 1039 a 1041 Kazimierz powrócił do kraju i odzyskał władzę w Wielkopolsce i Małopolsce.Zawierając sojusz z księciem kijowskim Jarosławem Mądrym w 1047 roku zdołał on opanować Mazowsze, pokonując sprawującego tam władzę Miecława. W 1050 roku Kazimierz zbrojnie zajął Śląsk. W 1054 roku stan ten potwierdził w czasie zjazdu w Quedlinburgu cesarz Henryk II, ale władca Polski musiał ze Śląska płacić Czechom trybut w wysokości 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota rocznie. Staraniem Kazimierza rozpoczęto również odbudowę struktur Kościoła katolickiego na ziemiach polskich.