Posługując się pojawiającymi się w najpowszechniej wyróżnianych systemach politycznych pojęciami, takimi jak demokracja, republika czy dyktatura, napotykamy na trudności związane z wyraźnym określeniem ich zakresu.
Pewne uporządkowanie w stosowaniu tych pojęć wprowadza ich opis ze względu na formę państwa, w którym występują. Pojęcie formy państwa jest często utożsamiane z pojęciem sytemu politycznego, jaki w danym państwie obowiązuje.Mówiąc inaczej: system polityczny państwa określa także jego formę.
Opisania formy państwa, czyli jego zorganizowania politycznego i społecznego, dokonuje się na podstawie różnych kryteriów.
Warto pamiętać
Współczesne zorganizowanie państwa zależy od zasad ustrojowych. Państwa są budowane na różnorodnych, często przeciwstawnych poglądach dotyczących ich funkcjonowania. Opisanie formy państwa, czyli jego zorganizowania politycznego i społecznego, dokonuje się na podstawie różnych kryteriów. Najczęściej stosowane kryteria to forma rządów, ustrój polityczny, system sprawowania władzy, ustrój gospodarczy i struktura terytorialna.
Pojęcia
- forma rządów – określa stosunki między naczelnymi organami państwa, w tym relację pomiędzy głową państwa, parlamentem i rządem
- struktura terytorialna – określa podział terytorium oraz stopień zakresu władzy państwowej, np. scentralizowany lub zdecentralizowany; ze względu na podział terytorialny pozwala wyróżnić np. państwa unitarne bądź federacyjne
- ustrój polityczny – określa sposób rządzenia państwem ze względu na ustrój; wyróżniamy państwa demokratyczne, totalitarne i autorytarne
