Żona piękna, dobra, wierna, troskliwa i... pokorna

Uosobieniem żony wiernej jest Penelopa – bohaterka Odysei Homera. Przez wiele lat czeka na swego męża walczącego na wojnie trojańskiej, a potem tułającego się za sprawą klątwy po morzach i lądach. Penelopa nie przyjmuje zniecierpliwionych zalotników i nie zdradza Odyseusza, podczas gdy ten maliczne kochanki (owocem romansu z Kirke jest dziecko). Po jego powrocie wita małżonka z radością – tak przynajmniej chce mit i Odyseja. Po latach powstało wiele tekstów kultury podających w wątpliwość historię Odysa i Penelopy. Literatura polska portretuje kilka przynajmniej dobrych i gospodarnych żon.Są to zarówno towarzyszki życia swoich mężów ziemian (np. Dorota – bohaterka Pieśni świętojańskiej o Sobótce Jana Kochanowskiego, ucieleśnienie opiekuńczości i troskliwości), wierne ich cienie (np. Marynia – bohaterka Rodziny Połanieckich Henryka Sienkiewicza, nie zawsze dobrze traktowana przez męża), jak również nieco karykaturalnie przedstawione strażniczki domowych ognisk (np. pani Żańcia z Granicy Zofii Nałkowskiej, tolerująca zdrady męża i poświęcająca się dla domu i rodziny, czy też podobnie postępująca jej synowa, Elżbieta Biecka, która wie o zdradzie narzeczonego i zgadza się na dźwiganie ciążącego Ziembiewiczom balastu przeszłości Zenona: romansu z Justyną, jej przerwanej ciąży i złamanego życia).