Samobójstwo zakochanych

Najczęściej oczywiście zabijają się lub podejmują samobójcze próby zakochani. Nieszczęśliwi, bo ich miłość nie została odwzajemniona, nieszczęśliwi, bo jakiś zakaz czy społeczna przepaść dzieli ich od ukochanej istoty. Nieszczęśliwi, bo śmierć zabrała istotę im najbliższą. Nieszczęśliwi, bo zostali zdradzeni.
Już w mitologii greckiej i dramacie antycznym popełniano samobójstwa – niektóre z miłości. Orfeusz, który schodzi do Hadesu za Eurydyką, nie popełnia wprawdzie samobójstwa, ale igra ze śmiercią i w końcu ginie. Hajmon, syn Kreona, bohater Antygony Sofoklesa, odbiera sobie życie na wieść o śmierci ukochanej.
Najbardziej znanymi samobójcami literatury są jednak bohaterowie tragedii Szekspira Romeo i Julia. Marzą o wspólnym życiu, ale nie jest im ono dane. Początkowo rozdziela ich rodzinny zakaz, gdy go podstępem omijają i po kryjomu biorą ślub, rozłącza ich wyrok banicji wydany na Romea– zabójcę Tybalta – i wyjazd młodego małżonka. Gdy już wydaje się, że Julia cudem unika zaaranżowanego przez rodziców ślubu z przeznaczonym jej Parysem i jej potajemne spotkanie z prawdziwym małżonkiem prawie dochodzi do skutku, fatalny zbieg okoliczności (posłaniec nie przekazuje listu z wiadomością) przekreśla ich plany. Niepoinformowany o podstępie Julii, którą chciano wydać za innego, Romeo bierze swą śpiącą żonę za umarłą i popełnia samobójstwo, a ona niebawem podąża za nim do krainy śmierci. Samobójstwo obojga kochanków– Romeo wypija truciznę, a Julia spija z jego ust resztki leku i przebija się sztyletem – jest wyrazem romantycznej miłości: oboje tak się kochają, że nie wyobrażają sobie życia bez siebie. Bardzo to teatralne, ale i głęboko tragiczne. Nad zwłokami dzieci godzą się zwaśnieni rodzice, ale cena za zgodę rodów wydaje się nazbyt wysoka. Sprzeciw czytelnika może też budzić decyzja zarówno Julii, jak i Romea: gdyby Romeo nie pogrążył się w odmętach rozpaczy i natychmiast nie podjął decyzji o samobójstwie, może żyłby szczęśliwie z obudzoną za chwilę Julią. Być może, gdyby Julia nie odebrała sobie życia, z rozpaczy po śmierci męża, byłaby jeszcze szczęśliwa... Racje samobójców często jednak pozostają niezrozumiałe dla żyjących. Mogą budzić podziw, współczucie, zrozumienie lub sprzeciw. Romantyczna miłość Romea i Julii, miłość sięgająca aż po grób i za grób, przez wieki poruszała rzesze artystów, którzy inspirowani dramatem Szekspira tworzyli dzieła związane z miłością kochanków z Werony.
Wiele wątpliwości budzi śmierć Ofelii – bohaterki innej bardzo znanej sztuki Szekspira Hamlet. Zakochana w Hamlecie i odrzucona przez przeżywającego poważne dylematy bohatera topi się – według królowej Gertrudy wpada dowody, według innych popełnia samobójstwo. Przemawia za nim szaleństwo porzuconej dziewczyny, która przed śmiercią wciąż nuci piosenki, obsesyjnie powracające do motywu nieszczęśliwej miłości
Romantyczne uczucie, które prowadzi do autodestrukcji i samobójstwa, przeżywa też tytułowy bohater Cierpień młodego Wertera – powieści epistolarnej Johanna Wolfganga Goethego. Inne jest jednak źródło konfliktu. Tytułowy bohater tej powieści przeżywa romantyczną i niespełnioną miłość do Lotty, walczą w nim uczucie do kobiety i lojalność wobec przyjaciela (Lotta jest narzeczoną, a potem żoną Alberta). Mimo rozłąki, a potem małżeństwa ukochanej, o którym Werter dowiaduje się przypadkiem, bohater nie jest w stanie wyrzec się towarzystwa kobiety, wspólne chwile bliskości przy lekturze Pieśni Osjana, ale też opór wybranki, lojalnej wobec męża, doprowadzają Wertera do decyzji o spisaniu swych cierpień i w końcu do samobójstwa. Werter odbiera sobie życie pistoletem pożyczonym od męża ukochanej – strzela sobie w głowę o północy, umiera w południe w męczarniach. Opisy męczarni umierania podobno dodał Goethe, widząc tragiczny oddźwięk swej powieści – jego książka wywołała werteromanię i falę samobójstw..
Romantycznym kochankiem i czytelnikiem Cierpień młodego Wertera jest też bohater IV części Dziadów Mickiewicza– Gustaw. Jego status – duch czy żywy człowiek – wciąż budzi wątpliwości badaczy. Gustaw opowiada księdzu historię swej dramatycznej miłości do kobiety, która oddała rękę innemu. Jego losy można interpretować tak: wstrząśnięty ślubem ukochanej, w dniu jej wesela popełnił samobójstwo, jako upiór w obecności księdza i dzieci powtarza ten akt, przebijając się sztyletem i nie doznając już żadnego szwanku na ciele. Postać samobójcy Gustawa budzi przerażenie i nasuwa wiele wątpliwości interpretacyjnych.
Niekiedy postaci samobójców pokazywano z dystansem,wręcz karykaturalnie. Tak ukazaną postacią młodopolskiego dekadenta jest Leon Płoszowski – bohater Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza. Z powieści Rodzina Połanieckich dowiadujemy się o jego samobójstwie spowodowanym śmiercią ukochanej Anielki, z którą związek przed laty Leon zaprzepaścił. Karykaturalnie potraktowany dekadent Płoszowski zrodził się z antydekadenckich, pozytywistycznych poglądów Sienkiewicza.
Z przymrużeniem oka zostają też potraktowani młodzi niedoszli samobójcy z Kroniki wypadków miłosnych Tadeusza Konwickiego. Wicio i Alina, żyjący w latach30. XX wieku pod Wilnem, spotykają się wbrew surowym zakazom ojca dziewczyny i niezadowoleniu matki Wicia. Gdy Wicio oblewa maturę, postanawiają uwieńczyć swą miłość wspólnym samobójstwem. Po pierwszym w swym życiu miłosnym akcie zażywają truciznę. Zostają jednak uratowani i muszą dalej żyć – oddzielnie.