rzecz. lp
wiadomość (najczęściej anonimowa) do władz lub zwierzchnika o czyjejś prawdziwej lub wyimaginowanej winie
Sąsiad pana Wojtczaka ciągle pisze donosy (B. lm) do policji, skarżąc się, że pies Wojtczaka zakłóca spokój mieszkańców bloku. Pan Wojtczak boi się kolejnego donosu (D. lp), jego pies to jeszcze szczeniak, uwielbia bawić się z dziećmi, biegać i szczekać.
KOMENTARZ
Donosy Sławomira Mrożka to zbiór humorystycznych tekstów w charakterystycznym stylu – wypowiedzi skierowanych do rozmaitych instytucji (często wymyślonych). Autor celowo pisze niegramatycznie i z błędami, aby oddać sposób pisania donosów przez różnych ludzi (zob. cytat).
Pochodzenie:
donosicielstwo – proces donoszenia,
donosiciel i ż donosicielka – osoba, która donosi.
Pierwotna postać
Do Szanownej Organizacji Narodów Zjednoczonych. W miejscu.
Donoszę, że polacy to też murzyni, tylko biali, w związku z niniejszym należy im się
niepodległość. (...)
Do Dyrekcji Szpitala Wariatów. W miejscu.
Donoszę uprzejmie, ze mój współtowarzysz w celi udaje zdrowego (...)
Do Biura Donosów
Donoszę, że mój sąsiad A. Nieznios nie donosi
Sławomir Donosek
Sławomir Mrożek, Donosy)
Obecna postać
Słowo donos ma jednoznacznie negatywną konotację (SPJ), kojarzy się zazwyczaj z anonimową informacją, która przygotowywana jest wyłącznie po to, aby komuś zaszkodzić. Podobnie negatywny charakter mają słowa donosić i donosiciel. Jeżeli chcemy wyrazić się w sposób bardziej neutralny, powinniśmy powiedzieć: doniesienie, albo np. skarga, zażalenie.
