rzecz. ż
(pot.) Służba Bezpieczeństwa (wcześniej Urząd Bezpieczeństwa), służby specjalne w PRL, zajmujące się oficjalnie zapewnieniem porządku publicznego, a w rzeczywistości inwigilacją i prześladowaniem środowisk opozycyjnych, tłumieniem myśli demokratycznej i ochroną panującego ustroju, w którym nie mogło być miejsca na swobodne wyrażanie poglądów, prawo do strajku, wolne wybory.
KOMENTARZ
W bezpiece pracowali nie tylko zawodowi funkcjonariusze, ale także tajni współpracownicy, działający w różnych środowiskach (tzw. TW – tajny współpracownik).
Pierwotna postać
Jak rodziła się bezpieka
Początki polskiej bezpieki są do tej pory zakłamane, jak chyba żadna dziedzina historii PRL. Genezę Urzędu Bezpieczeństwa należy cofnąć do czasów mordu katyńskiego. Według oficjalnej wersji polska bezpieka narodziła się 21 lipca 1944 roku. Tego dnia na mocy dekretu Krajowej Rady Narodowej powstał Resort Bezpieczeństwa Publicznego.
(„Przekrój”, 26.01.2006)
Obecna postać
Wyraz bezpieka pojawił się w języku potocznym jako termin negatywny, równocześnie skracający oficjalną nazwę. W latach 90. XX w. razem z upadkiem cenzury, słowo bezpieka zaczęło wnikać do języka dziennikarskiego. Obecnie w mediach mówi się o archiwach bezpieki, agentach bezpieki itp. Wiąże się to również ze zmianą stylu mediów, których język nieustannie zbliża się do języka potocznego (zob. cytat). W sytuacjach oficjalnych oraz w wypowiedziach pisemnych, mających cel naukowy lepiej jest używać pełnej nazwy lub skrótowców (SPJ) UB i SB.
