Słono i słodkowodne obszary podmokłe obfitują w rozmaite formy życia. Tereny takie występują często na nadbrzeżnych równinach, wzdłóż rzek i w ich ujściach, nad jeziorami oraz w depresjach śródlądowych, z których woda ma utrudniony odpływ. Obszary podmokłe różnią się...
Większość gatunków glonów żyje w morzach, jeziorach lub stawach, są jednak i takie, które moż na spotkać w wilgotnych miejscach na lądzie. W przeciwieństwie do innych roślin plechowate glony nie mają korzeni, liści ani kwiatów, chociaż niektóre glony żyjące w wodzie...
Chociaż dzięcioły i tukany różnią się wyglądem i sposobem odżywania, są bliskimi krewnymi. Żyją w lasach, a większość z nich przebywa głównie na drzewach, budując gniazda w dziuplach wyżłobionych w pniach. Dzięcioły wydłubują z drzewa ukrywające się tam owady, a...
Zakrzywione dzioby, duże skrzydła i ostre szpony tych ptaków czynią z nich znakomitych myśliwych. Większość poluje na wiele gatunków zwierząt, zabijając je swoimi mocnymi stopami. Ptaki drapieżne potrafią śmiercionośnymi szponami przebijać grubą skórę zwierząt,...
Do grupy tej należy wiele nie spokrewnionych ze sobą gatunków, zamieszkujących różne środowiska, od rzek i linii brzegowych po bagna i torfowiska. Niektóre, np. czapla, mają długie szyje i szczudłowate kończyny, dzięki którym mogą brodzić w wysokiej wodzie. Dzioby...
W jurze i kredzie lasy składały się głównie z drzew iglastych i sagowców. Obecnie w wielu częściach świata, zwłaszcza w chłodniejszych rejonach, nadal spotyka się gęste lasy iglaste. Drzewa iglaste i sagowce wraz z kilkoma pojedyńczymi tworzą grupę roślin zwanytch...
Mchy i wątrobowce to delikatne, pozbawione kwiatów rosliny, tworzące kępy i darnie. Należą one do gromady mszaków. Nie posiadają korzeni we właściwym tego słowa znaczeniu, a podłoża czepiają się za pomocą cienkich chwytników zwanych ryzoidami. Niewielkie, plechowate,...
Jedno z największych imperiów, jakie kiedykolwiek istniało. Cesarstwo Rzymskie u szczytu swej potęgi obejmowało większość znanego wówczas świata. Legenda mówi, że do 509 p.n.e., kiedy stało się republiką, Rzymem rządzili królowie. W 27 p.n.e. pierwszy cesarz rzymski...
Dzikie rośliny i zwierzęta są przystosowane do życia w określonym otoczeniu, zwanym siedliskiem. Kiedy siedliska w naturalny sposób stopniowo się zmieniają, niektóre gatunki wymierają, natomiast inne żyją dalej. Współcześnie, ludzie dokonują jednak gwałtownych zmian...
Chiny, jako trzecie co do wielkości państwo świata - po Rosji i Kanadzie - obejmują ogromną część Azji. To państwo o największej liczbie ludności na świecie, a jego mieszkańcy stanowią 34 % ludności Azji. Południowo-wschodnia granica Chin morska, na lądzie natomiast...
Zagłada grozi jednej czwartej wszystkich roślin na Ziemi. Faktyczna liczba ta jest jednak prawdopodobnie znacznie wyższa, ponieważ tysięcy gatunków jeszcze nie opisano. Główne zagrożenie to degradacja środowiska naturalnego, urbanizacja oraz nowoczesne metody uprawy...
Szkodniki są to zwierzęta i rośliny, które szkodzą ludziom, uprawom lub zwierzętom hodowlanym. Szkodliwe rośliny nazywa się często chwastami. Szkodniki można podzielić na dwie zasadnicze grupy; jedne wywołują choroby u człowieka, np. malarię, a inne, m.in. żarłoczne...
Zwierzęta i rośliny ze środowisk słodkowodnych różnią się bardzo od tych, które zamieszkują lądy i morza. Owady wodne ślizagają się po powierzchni wody lub pełzają pośród skał na dnie, zapewniając pożywienie żabom, ptakom nurkującym i rybom. W wartkach rzekach...
W tych częściach świata, gdzie nie brakuje ciepła i wody, żyją najróżniejsze gatunki roślin i zwierząt. Znacznie mniej sprzyjające warunki panują na pustyniach, w górach czy w mroźnej tundrze. Tutaj mogą przetrwać tylko najbardziej wytrzymałe gatunki. Przystosowały...
Rośliny wykorzystują światło słoneczne do produkcji cukrów z wody i dwutlenku węgla. Ten proces nosi nazwę fotosyntezy. Zachodzi on przede wszystkim w liściach, które zawierają zielony barwnik - chlorofil. Barwnik ten wychwytuje część energii słonecznej, zasilając...
Etruskowie to korsarski lud nieznanego pochodzenia. Od VIII do IV w.p.n.e. byli dominującą siłą w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Stworzyli wspólnotę dwunastu państw-miast na terytorium obecnej Toskanii. Były to pierwsze w tym rejonie miasta. Niestety, żadne z...
Niektóre zwierzęta żyją samotnie, są jednak i takie, które wolą przebywać w towarzystwie innych osobników swego gatunku. Życie w grupie ma kilka zalet. Więcej oczu i uszu łatwiej wyśledzi drapieżnika. Wspólnie też łatwiej znależć pożywienie i opiekować się...
Mimo że zwierzęta nie potrafią mówić, mogą się porozumiewać na wiele innych sposobów. Pająki wysyłają sobie sygnały, szarpiąc nitki pajęczyn, pszczoły "tańczą", by poinformować inne o tym, gdzie znajduje się pokarm, a ryby elektryczne. W większości...
Powietrze ma tysiąc razy mniejszą gęstość od wody, ale wystarcza to, by utrzymać poruszające się w nim zwierzęta. Najmniejsze organizmy, jak bakterie i zarodniki roślin, są tak lekkie, że unoszone podmuchem wiatru, pokonują duże odległości, zanim pod wpływem...
Niamal wszystkie organizmy potrafią się poruszać przynajmniej częścią swojego ciała. Rośliny obracają liście i kwiaty do słońca, a większość zwierząt może wędrować z miejsca na miejsce. Sposób poruszania się zwierzęcia zależy do jego kształtu, otoczenia i wielkości....
Chociaż wszyscy wyglądamy inaczej, to jeśli weźmiemy pod uwagę budowę i działanie naszych organizmów, okaże się, iż jesteśmy identyczni. Organizm każdego człowieka zbudowany jest z 12 głównych układów. Układy te współpracują, tworząc skoordynowane, aktywne i...
Jerzyki, jaskółki i lelki są powietrznymi akrobatami. Potrafią obracać się i kręcić w powietrzu z zadziwiającą prędkością i zręcznością. Chociaż nie są blisko spokrewnione, wyglądają podobnie i w analogiczny sposób zdobywają pokarm. Ich łupem są latające owady, które...
Te dwie grupy zwierząt mają tak wiele cech wspólnych, że dawniej zaliczano je do jednej rodziny, Dzisiaj wielu naukowców dzieli je na dwie pordrodziny; do pierwszej zaliczane są m.in. szop pracz, katofretka i kinkażu, a do drugiej należy panda mała. Panda wielka jest...
Chrześcijanie wierzą, że Jezus z Nazaretu był synem Boga, który zstąpił na ziemię zgodnie z obietnicą zawartą w Starym Testamencie. Poprzez jego życie, śmierć i zmartwychwstanie wierzący zostają oczyszczeni z grzechów. Chrześcijaństwo narodziło się w I w.n.e. na...
Najwyższe zwierzę świata - żyrafa - przemierza w małych stadach sawanny afrykańskie, zjadając przy tym liście z wierzchołków drzew. Okapi, jedyny żyjący krewniak żyrafy, jest samotniczym mieszkańcem lasów. Rodzina wielbłądowatych jest jedną z 10 rodzin tworzących...
Te biegające szybko ssaki występują we wszystkic częściach świata. W niektórych rejonach, takich jak Australia, były wprowadzone jako obiekt polowań. Króliki, zające i mniej liczna grupa zwana szczekuszkami należą do rzędu zajęczaków. Żywią się miękkimi roślinami i...
Owadożerne to rząd najprymitywniejszych ssaków łożyskowych, trzeci pod względem liczebności w tej gromadzie. Należy do niego około 400 gatunków. Większość z nich to małe, żyjące samotnie zwierzęta, aktywne w nocy i zywiące sie głównie bezkręgowcami., zwłaszcza...
Większość organizmów rozpoczyna swoje życie jako pojedyncza komórka nie większa od kropki. Dzieli się ona wkrótce na dwie komórki, potem cztery, osiem i tak dalej, aż maleńkie ciało zacznie przyjmować kształty. Zarodek rośnie, zmienia swój kształt i rozwija się. W...
Ekwador i Peru zajmują zachodnią część terenów równikowych Ameryki Południowej. Od północy graniczą z Kolumbią, na południu z Chile, a na wschodzie z Boliwią i Brazylią. W przeszłości duży wpływ na zachodnią część regionu mieli Inkowie rządzący tymi terenami do...
Najbardziej rozpowszechnionymi roślinami naczyniowymi są rośliny kwiatowe, tworzące grupę okrytozalążkowych, zwanych tych okrytonasiennymi. Rośliny te wytwarzają kwiaty, nasiona i owoce, stanowią przy tym ponad 80% wszystkich gatunków roślin. Występują w niemal...
Karaczany, pchły i wszy nie są ze sobą spokrewnione, ale wszystkie są szkodnikami, dokuczającymi ludziom i zwierzętom. Karaczany są prawdziwą plagą niektórych domów-trudno je wytępić, gdyż łatwo się rozmnażają. Głód im nie grozi, zawsze bowiem znajdą jakieś resztki...
Przez 45 lat (1558-1603) Anglią rządziła wyjątkowa kobieta. Dzięki silnej osobowości i umiejętnościom politycznym królowa Elżbieta I zdołała zjednoczyć podzielone państwo. Za jej panowania sztuka i kultura przeżywały rozkwit. Przez całe życie musiała walczyć - jej...
Delikatne, często ślicznie ubarwione ważki rożnoskrzydłe sa owadami powszechnie znanymi. Wraz z ważkami równoskrzydłymi tworzą rząd Odonata, spokrewnionymi z jętkami. Ważki są szybkimi i sprawnymi drapieżnikami. Biorąc pod uwagę ich prędkość i kształt ciała, w...
Krokodyle i aligatory to jedne z najbardziej niebezpiecznych zwierząt na świecie. Czając się pod powierzchnią wody, wyglądają jak kłody pokryte łuskami i opatrzone wielkimi zębami. Grupa gadów, do której należą krokodyle i aligatory, obejmuje także kajmany i gawiale....
Wsród 24 000 gatunków ryb kostnych są zarówno szybkie barakudy, zwinnie przemykające w gląbinach, jak i nieruchome płastugi, tkwiące na morskim dnie. Niektóre żyją tuż pod powierzchnią mórz i oceanów, dla innych naturalnym środowiskiem są glębiny-z temperaturami...
Chiny to najstarsza nieprzerwanie istniejąca cywilizacja. Przez ponad 2000 lat, od 221 p.n.e. do 1911 n.e., istniały jako jedno ogromne imperium pod panowaniem wszechmocnych władców. W tym czasie zmieniały się granice, przenoszono stolice, a kraj najeżdżały dzikie...
W pokrytym lodem rejonach polarnych lato jest krótkie, a zima ciemna i bardzo mroźna. Wieją silne wiatry, woda jest zamarznięta, zaś śnieg i lód utrudniają zwierzętom lądowym poruszanie się w poszukiwaniu pożywienia. Przetrwać w tych warunkach pomaga im gęste futro...
Przez 150 milionów lat, od triasu do końca kredy 65 milionów lat temu. Ziemię zamieszkiwały dinozaury. Ich szczątki znaleziono na wszystkich kontynentach nawet na Antarktydzie. Od dinozaurów pochodzą lądowe gady. Paleontolodzy, czyli naukowcy zajmujący się...
Aby życ w tych ekstremalnych środowiskach, organizmy muszą być dobrze do nich przystosowane. W górach roslinom nie brakuje niezbędnego do wzrostu światła, ale ze względu na przejmujące zimno i silne wiatry przetrwać mogą tu tylko najodporniejsze gatunki. Ptaki bez...
Teatr zachwyca ludzi od ponad 2500 lat. Musicale na Broadwayu, sztuki Szekspira i telewizyjne opery mydlane są różnymi przejawami tej samej idei, która swój początek bierze w religijnych misteriach ku czci greckiego boga Dionizosa. Wszystkie je łączy obecność...