Budowa i czynności układu wydalniczego. Wydalanie – usuwanie zbędnych zbędnych szkodliwych produktów przemiany materii i energii z organizmu. Drogi usuwania – płuca(CO2 – para wodna), skóra(pot NaCl, H2O i mocznik), nerki (mocznik, woda, sole mineralne,...
Cecha DNA RNA Łańcuchy (polinekleotydowe) Bardzo długie, kilka mln nukleotydów Krótkie, od 100 do tys nukleotydów Cukier (pentoza) Deoksyryboza Ryboza Zasady azotowe A T C G AC G Uracyl Rola biologiczna Źródło informacji genetycznej, steruje syntezą białka,...
Ciekłe kryształy; Stan Ciekłokrystaliczny to stan pośredni, w którym substancje są mętne, wykazują anizotropię dielektryczną i dwójłomność dwójłomność. Ciekłe kryształy zbudowane są z wydłużonych cząstek o znacznej sztywności i różnych fazach uporządkowania....
Materiały przewodzące-MIEDZ: przewody nawojowe, kable energetyczne - ALUMINIUM: przewody instalacyjne, przewody linii napowietrznych, ścieżki w mikroukładach –ZŁOTO: powloki i cienkie druty w mikroelektronice. Dosc duza konduktywność bardzo mala wytrzymałość...
Złącze (kablowe, napowietrzne)urządzenie służące do połączenia przewodów przyłącza z licznikiem bezpośrednio lub za pomocą wewnętrznej linii zasilającej. W złączu znajduje się główne zabezpieczenie budynku (bezpieczniki) Elementy przewodów żyły przewodzące,...
ω – pulsacja [1rad/s] f – czestotliwosc [1Hz] ω=2∏f U=230√2sin(314t =30) Um=230√2V ω= 314rad/s ω=2∏f φu= 30 ω / 2∏ = f f=314/2∏=50Hz U=230V Napiecie w rezystorze pradu zmiennego Ur=I*R Reaktancja bierna indukcyjna XL = 2∏FL Xc...
Maszyna elektryczna to urządzenie elektryczne przetwarzające energię. Cechą charakterystyczna maszyn jest to, że przemiany energii odbywają się za pośrednictwem pola magnetycznego przy udziale ruchu. Rodzaje maszyn –prądnice(zamieniają energię mechaniczną w...
Napięcia fazowe są to napięcia panujące miedzy jednym z przewodów fazowych i przewodem neutralnym. Napięcia te mają takie same wartości skuteczne i są przesunięte względem siebie o 120. Suma tych napięć w dowolnej chwili czasu jest równa 0. L1,L2,L3 – przewody...
Tranzystor bipolarny (warstwowy) stanowi kombinacje dwóch półprzewodnikowych złączy P-N wykorzystywanych w jednej płytce półprzewodnika. 1) Tranzystor N-P-N Złącze emiter – baza polaryzowane jest w kierunku przewodzenia. Powoduje to przechodzenie elektronów z...
Napięcia fazowe są to napięcia panujące miedzy jednym z przewodów fazowych i przewodem neutralnym. Napięcia te mają takie same wartości skuteczne i są przesunięte względem siebie o 120. Suma tych napięć w dowolnej chwili czasu jest równa 0. L1,L2,L3 – przewody...
Pomiar polega na porownaniu wielkosci badanej ze wzorcem(przykład: aby zmierzyc dlugosc stolu przykładamy do niego linijke)Długość stolu to wielkość badana, miarka to wzorzec długości.Pomiar masy.Na jednej szalce wagi kładziemy badany przedmiot a na drugiej kładziemy...
Generator to urządzenie służące do wytwarzania przebiegów (drgań) okresowo zmiennych. Generatory pomiarowe to źródła wzorcowych sygnałów wprowadzanych na wejście obiektów badanych. Stosowane są do badania elementów elektronicznych, układów scalonych etc. Generatory...
Oscyloskop służy do obserwacji i analizy kształtu przebiegów, pomiarów napięcia, prądu, częstotliwości i przesunięcia fazowego oraz wyznaczania charakterystyki elementów nieliniowych. Budowa lampy: wyrzutnia elektronowa emituje i skupia elektrony w cienką wiązkę: a)...
Pomiary wymagają stosowania przetworników, podstawowym elementem przetwornika jest czujnik pomiarowy. Rozróżnia się: Czujniki generacyjne wielkość nieelektryczna jest przetwarzana bezpośrednio na wielkość elektryczną. Najczęściej powstają w nich: napięcie lub ładunek...
Obwody wejściowe mierników 1)dzielnik napięcia a)rezystancyjny przekładnia napięciowa Ku = Uwy / Uwe = R1+R2/R2 Dzielniki dla prądu zmiennego wysokiej częstotliwości mają indukcyjność rezystorów skompensowaną za pomocą odpowiednio dobranych kondensatorów. b)...
Wzmocnienie – stosunek wartości skutecznej sygnału wyjściowego do wartości skutecznej sygnału wejściowego. Wzmocnienie napięciowe: ku = Uwy/Uwe [V/V] Wzmocnienie prądowe: ki = Iwy/Iwe [A/A] Wzmocnienie mocy: kp = Pwy/PWE [W/W] Argument transmitancji określa...
Układy polaryzacji tranzystorów: a) układ dwubateryjny – układ wrażliwy na zmiany temp, napięcia zasilającego i rezystancji. Przy niewielkich wartościach Uwe tranzystor przechodzi w stan nasycenia (powoduje to zniekształcenia sygnału). Stosowany w układach cyfrowych,...
Alarm o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska Trzeba włączyć radio lub TV, aby dowiedzieć się, co się stało i jak należy postępować. Gdy wyleje rzeka ludność przenosi się w bezpieczne miejsca, odpowiednio chroni dobytek, którego nie da się wywieźć. Gdy...
Schemat postępowania ratowniczego w miejscu wypadku: 1) Przedstawić się poszkodowanemu. 2) Ocenić zaistniałą sytuację. 3) Zadbać o: a) bezpieczeństwo własne, b) bezpieczeństwo miejsca wypadku, c) zaangażowanie osób postronnych, d) wyeliminowanie ewentualnych...
Raną nazywamy przerwanie ciągłości powłok zewnętrznych organizmu (skóry, błon śluzowych, spojówek) na skutek urazu mechanicznego, termicznego lub chemicznego. Oceniając stan życia poszkodowanego, trzeba brać pod uwagę: a) umiejscowienie rany (w pobliżu jakich...
Zadania obrony cywilnej i zasady jej dzialania określane sa ustawa „O powszechnym obowiązku obrony RP” i „O urzedzie ministra spraw wewnętrznych i administracji” Obowiązek obywateli w zakresie OC polega na odbywaniu: służby w obronie cywilnej, PO młodzieży szkolnej,...
Zasady przemieszczania poszkodowanych. Ewakuacja poszkodowanego jest dopuszczalna jedynie wówczas, gdy udzielenie mu pomocy na miejscu wypadku jest niemożliwe. Warunkiem uniknięcia dodatkowych urazów u poszkodowanego, poszkodowanego także zabezpieczenia zdrowia...
Zasady zachowania się w przypadku zagrożeń chemicznych Na samym początku wartałoby napisać, co to jest zagrożenie. A więc zagrożenie to stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę lub sytuacja, w której może ulec osłabieniu lub uszkodzeniu zdrowie...
Krwawienie to samoistny powolny wypływ krwi z małych naczyń. Ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia, krwotoki dzielimy na: tętnicze, żylne i miąższowe. Krwotok żylny charakteryzuje się wolnym, ciągłym wypływem z rany, nieprzerwanego strumienia krwi o barwie...
Sygnał to dowolna wielkość fizyczna za pomocą, której przekazywane są informacje w pewnym procesie np.: temperatura, ciśnienie. Podział sygnałów: sygnał analogowy (ciągły), sygnały dyskretne, sygnał dyskretny próbkowany w czasie. Ze względu na rodzaj: sygnał...
Kraje przedindustrialne – Czad, Kongo, Nigeria, Kenia, Bangladesz. Kraje industrialne – Polska, Ukraina, Białoruś, Litwa, Estonia. Kraje postindustrialne – USA, Kanada, Francja, Anglia, Niemcy. Przyczyny bezrobocia na świecie: Kraje wysokorozwinięte –...
Biosfera - strefa kuli ziemskiej zamieszkana przez organizmy żywe. Obejmuje ona: powierzchnię Ziemi, zewnętrzną część skorupy ziemskiej (ok. 3 m w głąb), dolną część atmosfery, hydrosferę. Nauki o biosferze – biogeografia dzieli się na: FITOGEOGRAFIE (bada świat...
Demografia bada liczbę ludności, jej rozmieszczenie i zróżnicowanie pod względem rasowym, religijnym, językowym i zawodowym. Przyrost naturalny Pn = Wu – Wz. Jest to różnica między wskaźnikiem urodzeń a wskaźnikiem zgonów w określonym czasie i na określonym obszarze...
RÓWNIKOWE - Czerwono – żółte, czerwone gleby laterytowe. PODRÓWNIKOWE - Gleby brązowo – czerwone, czerwone buroziemy (sawanna sucha i półpustynna), czarne ziemie tropikalne. ZWROTNIKOWE - Gleby inicjalne – szaroziemy obszarów półpustynnych i pustynnych....
Hydrosfera – zajmuje 3/4 powierzchni Ziemi. Udział procentowy wód na Ziemi – 97% - zajmuje Wszechocean, 2% - woda w lodowcach i lądolodach, 1% - wody powierzchniowe i podziemne. Wszechocean – wszystkie wody morskie i oceaniczne występujące na Ziemi....
Rodzina indoeuropejska: Grupa albańska: język albański (Albania, Nowa Jugosławia), Grupa bałtycka: język litewski (Litwa), łotewski (Łotwa), Grupa brytańska: język walijski (Wielka Brytania), bretoński (Francja), Grupa celtycka: język irlandzki...
Przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności świata. Bariery osadnictwa. Wysokościowa (ciśnieniowa, grawitacyjna) do 5 tys m. Termiczna im wyżej tym temperatura maleje. Najgorzej jest w strefie między zwrotnikowej i okołobiegunowej, temp od -40*C do –...
Położenie lądów na świecie. 510 mln km2 powierzchnia Ziemi. 29% - 149 mln km 2 zajmują lądy. 71% - 361 mln km2 zajmuje woda. Ukształtowanie powierzchni lądowej. Nizina obszar równinny położony do wysokości 200 m n.p.m. Niziny na świecie: Nizina Francuska (Europa),...
STREFA KLIMATYCZNA SZATA ROŚLINNA SZATA ZWIERZĘCA GLEBA STREFOWA KLIMATY RÓWNIKOWE Wilgotne lasy równikowe (brak okresów wegetacyjnych – rośliny kwitną i owocują cały rok; wyróżniamy kilka warstw drzew wysokopiennych, warstwę podszycia i warstwę runa....
Edyp, przybrany syn króla i królowej Koryntu, odwiedzając wyrocznię delficką usłyszał, że zabije ojca i ożeni się z własną matką. Nie znając swej przeszłości sądził, że władcy Koryntu są jego prawdziwym przeznaczeniem, opuszcza Korynt na zawsze. Na jednej z dróg...
Okoliczności powstania utworu. Praca Słowackiego nad Kordianem, pisanym w Genewie, trwała od lata do listopada 1833 roku. Dramat został wydany po raz pierwszy w 1834 r. w Paryżu, a jego prapremiera odbyła się dopiero w 1899 roku w Krakowie. Utwór powstał w czasie...
I. Wstęp Opisuje historię wzajemnych relacji narodu litewskiego i niemieckiego oraz nienawiść, jaka między nimi od wieków panowała. Narrator również zapowiada klęskę wszystkich, którzy są przeciwnikami Litwinów. Część I - Obiór - Podczas obrad zakonu...
Ruch harmoniczny to ruch drgający spowodowany siłą o wartości wprost proporcjonalnej do wychylenia z położenia równowagi. Wzór na okres drgań wahadła sprężynowego T=2∏√m/k k- współczynnik sprężystości sprężyny (dla kulki zawieszonej na sprężynie) Wahadło...
Wzór na tarcie T=f*m*g Wzór na siłę F=m*a Rodzaje energii mechanicznej - kinetyczna Ek=mV2/2 - potencjalna Ep=mgh - potencjalna sprężystości Eps=kx2/2 Prawo zachowania energii mechanicznej Jeżeli ciała oddziaływają na siebie tylko siłami grawitacji...
Oddziaływania grawitacyjne. F=G*Mm r2 Prawo grawitacji każde dwa ciała przyciągają się wzajemnie silami grawitacji o wartości wprost proporcjonalnej do iloczynu mas obu ciał a odwrotnie proporcjonalnej...
Opór właściwy – to opór przewodnika o długości jednostkowej i przekroju jednostkowym. Opór przewodnika zależy od jego rozmiarów, czyli długości i przekroju poprzecznego oraz od temperatury. Opór przewodnika wraz ze wzrostem temperatury rośnie. I = neVśr*S gdzie: n –...
Biosfera - strefa kuli ziemskiej zamieszkana przez organizmy żywe. Obejmuje ona: powierzchnię Ziemi, zewnętrzną część skorupy ziemskiej (ok. 3 m w głąb), dolną część atmosfery, hydrosferę. Nauki o biosferze - biogeografia dzieli się na: FITOGEOGRAFIE (bada...
Demografia bada liczbę ludności, jej rozmieszczenie i zróżnicowanie pod względem rasowym, religijnym, językowym i zawodowym. Przyrost naturalny Pn = Wu - Wz. Jest to różnica między wskaźnikiem urodzeń a wskaźnikiem zgonów w określonym czasie i na określonym...