Początek integracji europejskiej, w formie z jaką kojarzy się ona nam obecnie, nastąpił po II Wojnie Światowej. Nie jest to jednak pierwszy pomysł na połączenie w jednym organizmie politycznym państw naszego kontynentu, jednak wcześniej próbowano tego dokonać siłą,...
Tematyka żydowska pojawiała się w literaturze od najdawniejszych czasów. Pierwsze spotkanie z Żydami to lektura Pisma Świętego, w którym znajdujemy zapis ich historii i kultury. Jednak kwestia tego narodu staje się bardzo istotna dopiero w XIX i XX wieku. Wcześniej...
Tragedia – gatunek dramatyczny powstały w starożytnej Grecji, obejmuje utwory, których ośrodkiem i motorem akcji jest nieprzezwyciężony konflikt między dążeniami wybitnej jednostki a siłami wyższymi, czyli tragizm. Mówiąc inaczej, bohaterowie tragedii są uwikłani w...
Cierpienie ludzkie ma wiele wymiarów, a literatura ukazywała je od zawsze. Jednym z pierwszych w historii utworów literackich, w którym spotykamy się z tym problemem, jest biblijna Księga Hioba. Jej główny bohater z powodu zakładu między Bogiem a Szatanem, znosi...
Księga Koheleta podejmuje istotny w kulturze całej ludzkości motyw rozważań nad kondycją ludzkiego istnienia, zadaje pytanie: czym jest życie ludzkie i człowiek, zawiera odpowiedź na pytanie o szczęście człowieka, o sens jego egzystencji. Jak brzmi ta odpowiedź? Jej...
"Iliada" Homera jako epos klasyczny. Omów cechy gatunkowe. Porównaj z "Odyseją". Co to jest "kwestia homerycka"? Epos to główny gatunek epiki do czasu powstania powieści. Jest to rozbudowany utwór wierszowany, który ukazuje dzieje legendarnych lub historycznych...
Żyjący w latach 65-68 p.n.e. Horacy (Quintus Horatius Flaccus) był jednym z najwybitniejszych poetów rzymskich. Najważniejsze osiągnięcie w jego twórczości stanowią liryczne Pieśni (Carmina) nazwane także odami. Poeta starannie opracowywał teksty, nadając im...
Literatura parenetyczna (pareneza –pouczenie) literatura propagująca wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią, wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać. Mogą mieć one...
Bogurodzica to najdawniejsza ze znanych polskich pieśni religijnych, a jednocześnie wybitne arcydzieło poezji średniowiecznej. Najstarsza część pieśni składa się z dwóch zwrotek zakończonych litanijnym refrenem Kyrie eleison (Panie, zmiłuj się). Powstała...
W literaturze odrodzenia pojawiał się często temat państwa, bowiem szlachta w latach 40-XVIw. Toczyła walkę o reformy państwa nie tylko na sejmach, ale także poza szeregami poselskimi. Najbardziej liczącym się głosem w tej społecznej dyskusji był program Andrzeja...
Okresowi renesansu charakteryzującemu się poczuciem piękna i harmonii towarzyszyło nieodmienne i powszechne przekonanie, że stan ziemiański jest stanem szczęśliwym, zapewniającym człowiekowi prawdziwe powodzenie i radość. Radości płynące z życia człowieka na wsi...
Według Jana Kochanowskiego na życie szczęśliwe składa się kilka receptur: sięgnął po pomysły starożytnych epikurejczyków i stoików, zmieszał je z chrześcijańską nauką o Bogu i prawym życiu, dodał swoje refleksje. W ten sposób powstały zasady, które według...
„Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego jest pierwszym polskim dramatem. Utwór powstał prawdopodobnie na prośbę Jana Zamoyskiego, którego uroczystości ślubne miało uświetnić wystawienie dzieła. Akcja dramatu umieszczona jest w starożytnej Troi, ale autor miał...
W epoce średniowiecza wzorcami parenetycznymi były postaci władcy, ascety i rycerza. W renesansie zaczęto głosić nowe postawy i kuto wzorce godne naśladowania. Był m.in. wzór dworzanina, renesansowego twórcy (poeta doctus), ideał patrioty i wzór ziemianina. Wzór...
Twórczość Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego przynosi nowe spojrzenie na człowieka, na sens ludzkiej egzystencji niż to, które miało miejsce w Renesansie. W poezji Sępa-Szarzyńskiego pojawiają się tony obce renesansowej pogodzie i radości życia, które mamy u Kochanowskiego....
Mimo różnicy czasów antyczna tragedia o córce Edypa dotyka tego samego ponadczasowego problemu, który pojawia się w dramatach Kochanowskiego i Szekspira. Każdy z wymienionych wyżej dramatów pokazuje inny aspekt problemu władzy. Kreon – jeden z bohaterów ,,Antygony” –...